سه شنبه, 27 مهر 1400

چرم، ماده ای طبیعی، بادوام و منعطف است که از دباغی پوست خام جانوران، به‌ویژه گاو به‌دست می‌آید. فرایند دباغی، پوست فسادپذیر را به یک مادهٔ طبیعی پایدار، دائمی و انعطاف‌پذیر برای کاربردهای گوناگون تبدیل می‌کند. چرم در تلفیق با چوب، پایهٔ فناوری باستانیان را شکل می‌داده‌ است.

صنعت چرم و صنعت خز با هم متفاوت‌اند. این تفاوت از اهمیت مواد خام مورد استفاده در هر کدام پیداست. مواد خام مورد استفاده در صنعت چرم، محصولات فرعی صنعت گوشت هستند؛ درحالی‌که گوشت ارزش بیشتری از پوست دارد. مواد خامی که در صنعت خز به‌ کار گرفته می‌شوند، ارزش بیشتری از گوشت دارند و به همین خاطر گوشت به عنوان یک محصول جانبی تلقی می‌شود.

تاکسیدرمی امکان استفاده از پوست حیوانات را به انسان می‌دهد، البته مهم‌تر از پوستشان، سر و بخشی از پشت آن‌هاست. پوست‌های خام در ساخت چسب و ژلاتین هم کاربرد دارند. چند راه وجود دارد که در نتیجهٔ آن‌ها، پوست جانور به یک مادهٔ انعطاف‌پذیر و محکم به نام چرم تبدیل می‌شود.

کاربردهای چرم:

    پوشاک مانند شلوار، کراوات، دستکش، کت، کاپشن و کفش، کمربند

    وسایل جانبی مانند کیف، جاکلیدی و همچنین در امر تبلیغات برای جلد انواع سررسید و سالنامه

تاریخچه چرم در ایران

در ایران نوشته‌هایی مربوط به پس از حملهٔ مغول، از خواجه رشید الدین، نشان‌گر آنست که تجارت چرم و پوست در ایران پررونق بوده‌است، این اسناد گواه شهرت برخی شهرها مانند تبریز و شیراز در این دوره است. در دورهٔ قاجار، همدان مرکز مهم تولید نوعی چرم، معروف به «چرم همدانی» بوده‌است، که از پوست گوسفند تهیه می‌شد. در سال ۱۲۶۷ از جمله کارهایی که امیر کبیر به نمایشگاهی در لندن فرستاد، پوست بوده‌است. به علاوه در این دوره صادرات پوست و چرم، از اغلب شهرهای ایران به روسیه و عثمانی و هند رونق بسیار داشت. علاوه بر همدان، شهرهای تبریز و اصفهان نیز در تولید و صادرات چرم سهم به‌سزایی داشته‌اند. اولین کارخانه چرم سازی ایران در سال ۱۳۰۸ شمسی در شهر تبریز بنا شد و پس از آن در همدان، تهران و اصفهان نیز کارخانه‌هایی تأسیس شد.

در سال ۱۳۱۱ نخستین کارخانه ماشینی و مدرن چرم سازی در همدان توسط اردشیر یگانگی بنیان گذاشته شد. تاریخ فعالیت واقعی صنعت چرم سازی در ایران را باید از تاریخ فعالیت صنعت چرم در همدان محاسبه کرد. از آن پس این صنعت به تدریج در کشور توسعه یافت به گونه‌ای که تعداد کارخانه‌های چرم سازی از یک کارخانه در سال ۱۳۱۱ به ۲۲ کارخانه در سال ۱۳۲۲ افزایش یافت.

سابقه استفاده از چرم به عنوان لباس، کیف و کفش در ایران کم نیست، همچنین در سال های اخیر از چرم ایرانی برای جلد سررسید ( سالنامه ) استفاده می شود که قیمت مناسب و مشتریان خاص خود را نیز دارد. از پارچه چرم در حوزه ی تبلیغات به جز جلد سررسید برای روکش پایه تقویم رومیزی هم استفاده می شود.

برخی محصولات شرکت پیک فدک نیز دارای جلد چرم می باشند مانند: سررسید چرم رامان ، سررسید چرم آیتک، سررسید چرم وزیری کارمن، سررسید چرم دورچسب نگین و ...